Tính hợp lý của việc bán chứng khoán trong tháng 5: Sự Trở Lại của Chiến Lược ‘Sell in May’

Sell in May có ứng nghiệm? Ảnh: Tuấn Trần

Đánh giá Tiềm năng của Chiến lược “Sell in May”

Bà Nguyễn Thị Thùy Linh, Giám đốc Khối Phân tích và Đầu tư tại Công ty Chứng khoán An Bình (ABS), nhận định rằng thị trường chứng khoán (TTCK) đã trải qua một giai đoạn hồi phục đáng kể trong năm 2024 và đã vượt qua mức đỉnh trung hạn đạt được vào cuối tháng 9 năm 2023 vào đầu tháng 4 vừa qua. Theo cô, điều này làm cho thị trường trải qua một giai đoạn điều chỉnh mạnh sau khi đã tăng trong một thời gian dài và đạt đến mức độ biến động đủ.

Cuối tháng 4, chỉ số VN-Index giảm gần 6% so với tháng trước, đạt mức 1.209,5 điểm, sau khi vượt qua mức đỉnh cũ là 1.255 điểm của tháng 9 năm 2023. Sự điều chỉnh này diễn ra song song với việc tỷ giá USD/VND và giá vàng tăng, cũng như sự tiếp tục của lạm phát tại Mỹ và việc Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa giảm lãi suất như dự báo của các nhà phân tích.

Vào tháng 5, hiệu ứng thường được gọi là “Sell in May” thường xảy ra khi thị trường bước vào giai đoạn ít thông tin, khi hầu hết các doanh nghiệp đã công bố kết quả kinh doanh quý 1 và kế hoạch trong năm tại các đại hội cổ đông. Điều này đã được phản ánh trong giá cả từ trước.

Ngoài ra, tại Mỹ, chỉ số DJI cũng đang trải qua một giai đoạn điều chỉnh ngắn hạn, trong bối cảnh lợi suất trái phiếu của Kho bạc Mỹ và chỉ số sức mạnh của đồng USD (DXY) tăng cao. Nếu tình trạng này kéo dài thành điều chỉnh trung hạn, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến TTCK Việt Nam.

Tuy nhiên, chuyên gia ABS không đánh giá cao kịch bản “Sell in May” năm nay do một số yếu tố:

Đầu tiên, mặc dù mặt bằng lãi suất ngân hàng đã có dấu hiệu tăng trở lại, nhưng vẫn duy trì ở mức thấp kỷ lục, điều này đồng nghĩa với việc cải thiện lợi nhuận cho doanh nghiệp và giữ cho TTCK vẫn hấp dẫn với nhà đầu tư.

Thứ hai, thị trường đã trải qua một giai đoạn điều chỉnh mạnh trong tháng 4 và đang nỗ lực để cân bằng trở lại.

Cuối cùng, việc kiểm soát xung đột giữa Israel và Iran, cùng với giảm giá vàng trên thị trường thế giới và các động thái của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bán ngoại tệ và vàng ra thị trường đã giúp làm dịu bớt căng thẳng trong tỷ giá và giá vàng trong nước.

Tuy nhiên, TTCK vẫn chưa thể đạt được tăng trưởng thực sự. Về mặt kỹ thuật, từ năm 2023 đến nay, chỉ số VN-Index đang hình thành một khu vực cấu trúc giá trị trung bình biên độ 200-240-260 điểm. Do đó, trong ngắn hạn, có thể xảy ra các đợt điều chỉnh với biên độ lớn, đặc biệt là đối với các cổ phiếu không có yếu tố cơ bản hỗ trợ.

Với tổng quan trên, trong tháng 5, ABS Research dự báo rằng VN-Index sẽ dao động trong khoảng từ 1.130 đến 1.250 điểm. Nhà đầu tư có thể mong đợi sự hình thành đáy ngắn hạn của thị trường, với các đợt tăng ngắn hạn, nhưng cũng phải đối mặt với những thách thức giao dịch khá phức tạp.

Ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc Nghiên cứu Phân tích tại khối Khách hàng Cá nhân của Maybank Investment Bank, cho rằng thị trường chứng khoán trong tháng 5 sẽ trải qua một quá trình cân bằng tốt hơn so với giai đoạn điều chỉnh mạnh trong tháng 4 vừa qua. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng tháng 5 thường là thời điểm ít thông tin, do đó quá trình cân bằng và hồi phục có thể diễn ra chậm chạp. Ông cũng không loại trừ khả năng có áp lực chốt lời ở đầu tháng 5.

Về mức điểm thấp nhất của VN-Index, ông dự đoán rằng đường giá có thể kiểm tra lại vùng đáy gần đây xấp xỉ 1.170 điểm, trong khi mức cao nhất trong tháng 5 có thể đạt khoảng 1.235 điểm.

Ông Lâm cũng nhận định về hiệu ứng “Sell in May”, cho rằng hiệu ứng này vẫn tồn tại trong thị trường chứng khoán. Dựa trên thống kê từ năm 2010 đến nay, hiệu suất trung bình trong tháng 5 là -0.5%, thấp hơn so với các tháng khác trong năm. Ông cho rằng khả năng hiệu ứng “Sell in May” vẫn có thể ảnh hưởng lên thị trường trong năm nay, bởi tháng 5 thường là thời điểm ít thông tin, khi kết quả kinh doanh quý 1 đã được công bố trước đó và mùa đại hội cổ đông chủ yếu diễn ra trong tháng 4.

Biến động Tỷ Giá và Ảnh Hưởng Tới Thị Trường Chứng Khoán

Trả lời vấn đề về tác động của tỷ giá đối với thị trường chứng khoán trong bối cảnh tỷ giá đang trở nên nóng bức, bà Linh chỉ ra rằng sự leo thang của lạm phát tại Mỹ và việc Fed trì hoãn việc giảm lãi suất, cùng với sự giảm lãi suất trong nước xuống mức kỷ lục thấp, tạo ra chênh lệch lãi suất USD và VND cao. Điều này dẫn đến dòng vốn chuyển từ thị trường Việt Nam sang các tài sản được định giá bằng USD. Do đó, tỷ giá đã có xu hướng tăng từ cuối tháng 2/2024 và vượt qua mức tăng 3% tính từ đầu năm, tạo áp lực lên công tác điều hành của NHNN.

Thị trường chứng khoán thường phản ứng nhạy cảm với biến động nóng của tỷ giá. Gần đây, NHNN đã tiến hành bán ra ngoại tệ và vàng để làm dịu tỷ giá và giá vàng. Tuy nhiên, nếu tỷ giá vẫn tiếp tục tăng, có thể gây ra những biến động không ổn định trên thị trường trong tương lai.

Ông Lâm, một chuyên gia trong lĩnh vực này, cho rằng nếu tỷ giá vẫn không hạ nhiệt, chính phủ sẽ phải cố gắng cân bằng giữa việc ổn định tỷ giá và giữ mức lãi suất thấp. Ông nhận định có thể sẽ có sự tăng trở lại của lãi suất, nhưng cũng cần lưu ý rằng lãi suất hiện đang ở mức kỷ lục thấp, vì vậy việc tăng trở lại cần phải được thực hiện một cách cân nhắc để cân bằng áp lực từ tỷ giá.

Trong ngắn hạn, dưới góc nhìn tâm lý, thị trường chứng khoán có thể vẫn giữ sự thận trọng, nhưng từ trung và dài hạn, các định hướng vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường.

Chiến Lược Phòng Thủ và Triển Vọng Thị Trường

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán, bà Linh khuyến nghị nhà đầu tư cân nhắc kỹ lưỡng trước quyết định giao dịch hay đầu tư trong tháng 5 và tháng 6 sắp tới, đặc biệt là việc xem xét liệu VN-Index đã kết thúc quá trình điều chỉnh hay chưa. Nhà đầu tư nên ưu tiên vị thế phòng thủ và tập trung vào giao dịch ngắn hạn cho đến khi xuất hiện tín hiệu tăng trưởng trung hạn rõ ràng.

Giám đốc Phân tích từ ABS chỉ ra rằng các ngành có triển vọng tích cực trong năm 2024 thường là những ngành được hưởng lợi từ chính sách chính phủ, tình hình vĩ mô, giá cả hàng hóa, hoặc đang ở trong chu kỳ tăng trưởng hoặc có câu chuyện riêng.

Dự báo về các ngành có kết quả kinh doanh năm 2024 tăng trưởng cao hơn thị trường chung bao gồm: chứng khoán, ngân hàng, bán lẻ, bất động sản khu công nghiệp, cao su, vật liệu xây dựng, hàng xuất khẩu như thủy sản và đá xây dựng, cùng với ngành công nghệ – viễn thông.

Ông Lâm, một chuyên gia khác, khuyến nghị nhà đầu tư vẫn nên giữ sự thận trọng trong tháng 5, một giai đoạn ít thông tin, và cần thêm thời gian để tâm lý thị trường ổn định trước một số biến động tiềm ẩn trong mặt bằng lãi suất. Do đó, một chiến lược phòng thủ sẽ là lựa chọn hợp lý.

Xem xét về trung và dài hạn đến cuối năm và nửa đầu năm sau, có nhiều triển vọng tích cực, đặc biệt là trong các câu chuyện về sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế và các doanh nghiệp niêm yết, cũng như mục tiêu nâng hạng thị trường. Tất cả những điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường trong trung và dài hạn.

Cuối cùng, ông Lâm từ Maybank nhấn mạnh sự quan trọng của việc nâng hạng thị trường, không chỉ là động lực cho nhóm chứng khoán mà còn cho toàn bộ thị trường trong vòng 1-2 năm tới.