Tuần từ 6 đến 11 tháng 5 chứng kiến một cuộc tăng giá không kiểm soát của vàng trong nước. Thị trường vàng trở nên sôi động, với mọi người mua bán nhộn nhịp ngay tại cửa hàng. Đáng chú ý, giá vàng thế giới vẫn chưa thể nói là tăng đáng kể theo những dự đoán trước đó. Vậy nếu giá vàng thế giới cũng tăng mạnh, hậu quả sẽ ra sao?
Cuộc sống náo nhiệt trên thị trường vàng
Thị trường vàng gần đây đã trải qua một tuần kỳ lạ với những biến động chưa từng có. Giá vàng miếng SJC đã tăng đến 6,5 triệu đồng trước khi rơi vào hơn 1 triệu đồng/lượng trong phiên cuối tuần. Sáng sớm hôm đó, giá vàng SJC tiếp tục tăng thêm 3 triệu đồng mỗi lượng. Hiện tượng thiếu hụt vàng đã xảy ra ở nhiều nơi, khiến người dân đổ xô đến mua sắm, trong khi nhiều cửa hàng không có đủ vàng để cung cấp, thậm chí chỉ mua vào mà không bán ra. Giao dịch đã lan rộng ra cả trên vỉa hè.
Đây là một trong những đợt sốt vàng hiếm có trong thập kỷ qua.
Đặc biệt, sự kỳ lạ của đợt sốt vàng này là nó xảy ra trong bối cảnh kinh tế vĩ mô không gặp phải căng thẳng như trước đây, với mức tăng trưởng kinh tế duy trì ở mức cao so với khu vực. Trái ngược với điều này, giá vàng trên thị trường quốc tế vẫn chưa tăng mạnh, và các quỹ đầu tư vàng trên toàn cầu cũng chưa đạt được sự hưng phấn với kim loại quý này.
Trong giai đoạn khó khăn của kinh tế vĩ mô từ năm 2008 đến 2012, Việt Nam đã chứng kiến một thời kỳ lạm phát đáng kể, với lãi suất ngân hàng cao, thâm hụt tài khoản vãng lai lớn… Sự suy giảm của thị trường bất động sản và chứng khoán đã đóng góp vào việc đẩy giá vàng lên cao, đỉnh điểm vào cuối năm 2011. Sự bất ổn trong kinh tế vĩ mô kết hợp với sự tăng giá của vàng trên thế giới đã khiến thị trường vàng trong nước trở nên sôi động.
Sự xuất hiện của Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng cũng như sự ổn định trong kinh tế vĩ mô trong những năm sau đó đã giúp ổn định thị trường vàng trong suốt thập kỷ vừa qua.
Một phần nguyên nhân của đợt sốt vàng này là do giá vàng trên thế giới đang trong xu hướng tăng và được dự báo sẽ tiếp tục tăng. Trong khi đó, các kênh đầu tư khác như bất động sản và chứng khoán không còn hấp dẫn, đồng thời lãi suất tiền gửi ngân hàng ở mức rất thấp, chỉ khoảng 2-5%/năm.
Cơn sốt vàng đột ngột: Bước vào tương lai
Cơn sốt vàng cuối năm 2023 và đầu năm 2024, dù được coi là một cơn sốt nhỏ so với những đợt tăng giá quy mô lớn trong quá khứ, lại đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư. Với sự khan hiếm của các kênh đầu tư khác, các vấn đề trên thị trường tài chính, và việc giá vàng thế giới tăng khoảng 10%, cơn sốt này dường như có tiềm năng phát triển lớn.
Từ tháng 4/2024, thị trường đã ghi nhận sự tăng giá đáng kể của nhiều loại vàng, bao gồm cả vàng miếng SJC. Từ mức giá khoảng 80 triệu đồng/lượng, giá vàng miếng SJC đã bất ngờ vượt ngưỡng 92 triệu đồng/lượng (tăng 15%).
Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã tăng tới 17,3 triệu đồng/lượng, tức là hơn 23%.
Sự chênh lệch giữa giá vàng trong nước và trên thế giới đã được mở rộng, từ 11-12 triệu đồng/lượng trong tuần thứ ba của tháng 4 trước khi diễn ra phiên đấu thầu vàng lần đầu tiên, lên đến mức 18-20 triệu đồng/lượng như hiện tại.
Mức tăng 23% của vàng miếng SJC trong hơn 4 tháng đầu năm là điều khá bất thường, cao hơn gấp đôi mức tăng hơn 14% của giá vàng giao ngay trên thị trường thế giới trong cùng khoảng thời gian.
Giá vàng trong nước tăng vọt, tăng thêm 3 triệu đồng/lượng trong một phiên, đây là hiện tượng gần như chỉ thấy trong các đợt sốt trước đây, từ năm 2012 trở về trước khi có Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng. Trong các đợt sốt trước, vàng thường tăng 2-3 triệu đồng trong buổi sáng nhưng sau đó chỉ vài giờ sau lại giảm 1-2 triệu đồng/lượng.
Trong đợt sốt vàng lần này, giá vàng miếng SJC đã tăng 6,5 triệu đồng/lượng trong tuần qua, nhưng cuối tuần chỉ giảm 1,1 triệu đồng/lượng. Tính chung cả tuần, giá vàng miếng SJC vẫn tăng khoảng 5,4 triệu đồng/lượng.
Với giá vàng trong nước tăng mạnh, thị trường đang ghi nhận một cơn sốt mới, đặc biệt trong bối cảnh tỷ giá USD/VND tăng khoảng 4,2% kể từ đầu năm.
Trên thực tế, nhiều người đã chọn mua vàng ở mức giá cao, dường như là một động thái cảnh giác với triển vọng của giá vàng thế giới. Với bối cảnh bất ổn chính trị tại nhiều khu vực trên thế giới và việc nợ công của các chính phủ đang leo thang, nhiều dự báo gần đây đã nêu lên khả năng giá vàng giao ngay trên thị trường quốc tế có thể vượt ngưỡng 2.500 USD/ounce (khoảng 77,5 triệu đồng/lượng theo tỷ giá ngân hàng), thậm chí lên đến 3.000 USD/ounce, mức cao hơn nhiều so với mức 2.360 USD/ounce hiện tại.
Mặc dù nhiều quỹ đầu tư vàng trên thế giới không thể nói là quá quan ngại với tình hình này, các ngân hàng trung ương của nhiều quốc gia vẫn tiếp tục mua vào vàng. Ví dụ, Trung Quốc đã ghi nhận tháng mua ròng thứ 18 liên tiếp trong tháng 4.
Cuối tuần qua, tin tức về việc một số ngân hàng trung ương của các quốc gia giảm lãi suất hoặc/phát tín hiệu về việc sẵn sàng giảm lãi suất để hỗ trợ kinh tế đã góp phần đẩy giá vàng lên trong phiên giao dịch cuối tuần.
Các dấu hiệu này là những thông tin hỗ trợ cho việc đầu tư vào vàng.
Các nhà đầu tư đang tập trung theo dõi sát sự biến động và dự báo về giá vàng trên thị trường quốc tế.
Trong nước, mức giá vàng ở mức 90-92 triệu đồng/lượng được coi là không quá hấp dẫn, có thể do nỗi lo ngại về rủi ro khi so sánh với giá vàng trên thị trường quốc tế, đã mở rộng lên 18-20 triệu đồng/lượng.
Tốc độ tăng giá vàng SJC cũng đáng chú ý, từ mức 41 triệu đồng/lượng vào cuối năm 2019, đã tăng hơn gấp đôi đến nay. Dư địa tăng giá mạnh tiếp theo của giá vàng trong nước có thể không còn nhiều. Kể cả khi giá vàng thế giới lên 3.000 USD/ounce, mức giá quy đổi cũng chỉ khoảng 93 triệu đồng/lượng. Trong kịch bản này, giá vàng trong nước cũng có thể chỉ tăng lên khoảng 100-110 triệu đồng/lượng.