Mô hình nến là một trong những công cụ quan trọng không thể thiếu trong phân tích kỹ thuật thị trường Forex. Những cây nến là sự phản ánh của biến động giá và tâm lý của nhà đầu tư trên thị trường. Mô hình nến đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược giao dịch của nhiều nhà đầu tư thông thái. Vậy các mô hình nến là gì? Trên thị trường có các loại nến nào? Hãy cùng Trader Skill tìm hiểu ngay nhé!
Mô hình nến là gì?
Mô hình nến còn được biết đến là biểu đồ nến (candlestick chart), là một phương pháp phổ biến trong phân tích kỹ thuật thị trường tài chính. Mô hình nến giúp biểu diễn giá của một loại tài sản trong một khoảng thời gian cụ thể thông qua các cây nến, mỗi cây nến thường biểu thị cho một đợt giao dịch.
Mỗi cây nến bao gồm ba thành phần chính: thân nến, đỉnh (high), và đáy (low). Thân nến thể hiện sự chênh lệch giữa giá mở cửa (open) và giá đóng cửa (close) trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa, thì thân nến thường được mô tả bằng một cây nến màu xanh; ngược lại, nếu giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa, thì thân nến sẽ được biểu thị bằng màu đỏ.
Đỉnh và đáy của cây nến thể hiện mức giá cao nhất và thấp nhất trong khoảng thời gian đó. Mô hình nến không chỉ cung cấp thông tin về giá cả trên thị trường mà còn thể hiện tâm lý của nhà đầu tư và xu hướng giá.
Các nhà giao dịch thường sử dụng các mô hình này để dự đoán xu hướng thị trường, xác định điểm vào lệnh và điểm chốt lệnh của thị trường. Ngoài ra, mô hình này cũng được sử dụng để đánh giá mức độ mạnh mẽ của một xu hướng tăng/giảm. Nhìn chung, nến là một công cụ hữu ích trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là trong thị trường Forex.
15 mô hình nến phổ biến nhất 2024
1. Mô hình nến 3 chàng lính trắng (Three White Soldiers)
Mô hình nến 3 chàng lính trắng là một trong những mô hình phổ biến và thường là mô hình biểu thị giá tăng. 3 chàng lính trắng thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm và báo hiệu về một sự hồi phục tích cực. Biểu đồ nến này sẽ có 3 thân nến tăng kéo dài.
2. Mô hình nến sao mai (Morning Star)
Nhiều cây nến có thể hình thành một mô hình được biết đến rộng rãi là mô hình nến sao mai. Giống như 3 chàng lính trắng, mô hình này thường báo hiệu về những sự hồi phục tích cực và hình thành ở cuối một xu hướng.
Mô hình nến sao mai thường bao gồm 3 nến. Nến đầu tiên đại diện cho xu hướng tiêu cực của thị trường, thể hiện rằng xu hướng giảm sẽ tiếp tục. Nến thứ hai là một loại nến Doji, là dấu hiệu cho thấy thị trường đang không chắc chắn và biến động. Nến thứ ba là một nến tích cực, báo hiệu rằng sự tích cực sắp xuất hiện trên thị trường và việc đảo chiều xu hướng là rất có khả năng.
Điều quan trọng trong mô hình này là thân của nến đầu tiên và nến thứ ba không được tiếp xúc với nến thứ hai tại bất kỳ điểm nào. Nếu nến tích cực (nến thứ ba) được hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, nhà đầu tư thường sẽ mở một lệnh dài hạn.
3. Mô hình nến sao hôm (Evening Star)
Mô hình nến sao hôm là một mô hình gồm nhiều nến và hình thành sau một xu hướng tăng, báo hiệu về một sự đảo chiều tiêu cực. Vì vậy, nó thường được coi là mô hình nến đảo chiều giảm.
Mô hình này bao gồm 3 nến. Nến đầu tiên thể hiện một xu hướng tích cực trên thị trường, cho thấy rằng xu hướng mô hình nến tăng sẽ tiếp tục. Nến thứ hai là một nến Doji, là dấu hiệu cho thấy thị trường đang không chắc chắn. Nến thứ ba thể hiện một xu hướng tiêu cực, báo hiệu rằng có thể xảy ra sự đảo chiều trên thị trường và tình hình tiêu cực sẽ xuất hiện.
4. Mô hình nến xuyên (Piercing Pattern)
Mô hình nến xuyên thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm và báo hiệu về một sự đảo chiều tích cực. Mô hình “piercing” bao gồm hai nến. Nến đầu tiên đại diện cho xu hướng tiêu cực của thị trường, là dấu hiệu cho thấy xu hướng giảm sẽ tiếp tục. Sau đó, một nến tích cực sẽ được hình thành. Cây nến này sẽ đóng cửa ở trên 50% của cây nến đầu tiên.
Cây nến thứ 2 xuất hiện báo hiệu rằng sẽ có một sự đảo chiều tích cực xảy ra vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Nếu cây nến tích cực này được hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, nhà đầu tư thường sẽ mở vị thế dài hạn.
5. Mô hình nến nhấn chìm tăng (Bullish Engulfing)
Sau một giai đoạn giảm giá, mô hình này sẽ xuất hiện để báo hiệu sự đảo chiều tích cực sắp diễn ra. Mô hình này bao gồm hai nến. Nến đầu tiên sẽ bị “nuốt chửng” bởi nến thứ hai, vì vậy, nó được gọi là “Engulfing”. Nến đầu tiên đại diện cho xu hướng tiêu cực của thị trường, là dấu hiệu cho thấy xu hướng giảm sẽ tiếp tục.
Nến thứ hai sẽ là một nến tích cực có xu hướng mạnh mẽ. Nó cũng thể hiện rằng thị trường sắp bước vào giai đoạn tích cực. Nếu một nến tích cực hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, các nhà đầu tư có cơ hội mở vị thế dài hạn. Họ cũng có thể lựa chọn đặt một lệnh stop-loss ở điểm thấp nhất của nến thứ hai.
6. Mô hình nến nhấn chìm giảm (Bearish Engulfing)
Sự xuất hiện của mô hình “bearish engulfing” sau một đợt tăng giá thường là dấu hiệu về sự đảo chiều xu hướng tiêu cực. Mô hình nến này bao gồm 2 nến. Trong đó, nến đầu tiên sẽ bị nến thứ hai hoàn toàn “nuốt chửng”. Nến đầu tiên là một nến tích cực, ngụ ý rằng xu hướng tăng có khả năng sẽ tiếp tục trong tương lai gần.
Nến thứ hai là một nến tiêu cực và nó “nuốt chửng” hoàn toàn nến đầu tiên. Nó cho thấy rằng thị trường đang quay trở lại xu hướng tiêu cực. Nếu một nến tiêu cực hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, nhà đầu tư có cơ hội bắt đầu một vị thế ngắn hạn. Họ cũng có thể chọn đặt một lệnh stop-loss ở điểm cao nhất của nến thứ hai.
7. Mô hình búa (Hammer)
Mô hình búa là một mô hình chỉ gồm một cây nến. Sự xuất hiện của nó ở cuối một xu hướng giảm trên thị trường là dấu hiệu cho thấy việc đảo chiều tích cực sắp xảy ra.
Quy trình dẫn đến sự hình thành của mô hình búa là: khi giá mở cửa, người bán cố gắng đẩy giá xuống. Sau đó, người mua đột nhiên đổ vào thị trường, làm tăng giá và cuối cùng, kết quả là phiên giao dịch kết thúc ở mức giá cao hơn so với mức giá mở cửa. Ngoài ra, mô hình búa cũng là một mô hình tích cực, chúng cho thấy rằng người mua đã trở lại thị trường.
Điều này ngụ ý rằng xu hướng giảm có thể sắp kết thúc. Nếu mô hình này được hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, nhà đầu tư có cơ hội để bắt đầu một vị thế dài hạn.
8. Mô hình búa ngược (Inverted Hammer)
Đây là một mô hình đảo chiều thường xuất hiện trong xu hướng giảm giá. Mô hình này được coi là một tín hiệu dự báo về sự đảo chiều của xu hướng từ giảm thành tăng.
Cấu trúc của nến Inverted Hammer bao gồm một cây nến có thân ngắn và một bóng dài hướng lên trên. Hình dạng tổng thể của nến này được mô tả như chiếc búa bị đảo ngược, với bóng dài ở phía trên thân ngắn.
Mô hình Inverted Hammer thường được xem là dấu hiệu của sự yếu đuối trong xu hướng giảm, và khi nó xuất hiện ở đáy của một xu hướng giảm, nó sẽ báo hiệu về khả năng đảo chiều lên xu hướng tăng.
9. Mô hình nến người treo cổ (Hanging Man)
Mô hình người treo cổ được tạo ra từ một cây nến duy nhất và xuất hiện sau một xu hướng tăng. Điều này báo hiệu rằng thị trường sắp bước vào giai đoạn tiêu cực. Cây nến này có thân tương đối nhỏ.
Khi người bán cố gắng đẩy giá xuống, thì cây nên này sẽ hình thành. Sau đó, người mua nhập cuộc và cố gắng đẩy giá lên, nhưng họ lại không thành công. Do đó, giá kết thúc ngày sẽ thấp hơn so với giá giao dịch bắt đầu. Vậy nên, mô hình người treo cố được xem là như mô hình tiêu cực. Nếu cây nến này hình thành vào các ngày giao dịch tiếp theo, các nhà đầu tư có cơ hội bắt đầu một vị thế ngắn hạn.
10. Mô hình nến mây đen bao phủ
Mô hình nến mây đen bao phủ (Dark Cloud Cover) bao gồm nhiều cây nến và thường xuất hiện trong một xu hướng tăng. Điều này báo hiệu một sự đảo chiều tiêu cực đang chuẩn bị diễn ra. Cây nến đầu tiên đại diện cho xu hướng tích cực trên thị trường, biểu thị rằng xu hướng tăng có khả năng sẽ tiếp tục. Trong khi đó, cây nến thứ hai lại cho thấy một xu hướng tiêu cực.
Cây nến thứ 2 thường dài hơn 50% so với thân của nến trước đó. Điều này ngụ ý rằng xu hướng tiêu cực sẽ thống lĩnh thị trường trong tương lai gần. Nếu một nến tiêu cực hình thành vào ngày giao dịch tiếp theo, các nhà đầu tư có cơ hội bắt đầu một vị thế ngắn hạn. Họ cũng có thể chọn đặt một lệnh stop-loss ở điểm cao nhất của cây nến thứ hai.
11. Mô hình nến vai đầu vai
Mô hình vai đầu vai là một trong những mô hình phân tích kỹ thuật cổ điển và thường được coi là một mô hình đảo ngược xu hướng tăng. Mô hình này bao gồm ba đỉnh được hình thành ở đỉnh của một xu hướng tăng.
- Vai Trái (Left Shoulder): Đỉnh thứ nhất được gọi là vai trái.
- Đầu (Head): Đỉnh thứ hai cao nhất và được gọi là đầu.
- Vai Phải (Right Shoulder): Đỉnh thứ ba, hay vai phải, có chiều cao tương tự như vai trái.
Khi xuất hiện đỉnh thứ ba và nằm dưới đỉnh đầu, điều này ngụ ý rằng giá không thể tạo ra đỉnh mới hoặc xu hướng tăng đã kết thúc. Tuy nhiên, để xác nhận sự đảo chiều hoàn toàn, người ta thường đợi cho giá phá vỡ “Neckline” (đường cổ), được coi là một đường hỗ trợ có thể giảm. Do đó, nhà đầu tư thường đặt Stop-Loss tại điểm phá vỡ để xác nhận sự thay đổi hướng của thị trường.
Xem thêm: Ứng dụng mô hình vai đầu vai THUẬN và NGƯỢC trong forex hiệu quả
12. Mô hình nến Doji
Nến Doji là một trong các mô hình nến Nhật có giá đóng cửa và giá mở cửa gần nhau, tạo ra một thân nến rất nhỏ giống như một đường ngang trên biểu đồ.
Mô hình Doji xuất phát từ tên gọi Nhật, biểu thị một thông điệp: giá trung lập và sự do dự. Trong tiếng Nhật, Doji có nghĩa là sai lầm hoặc nhầm lẫn. Mô hình này thường xuất hiện khi phe bán chiếm ưu thế và đẩy giá xuống. Tuy nhiên, phe mua đấu tranh và cuối cùng giá đóng cửa gần bằng giá mở cửa. Nến Doji biểu thị cho sự cân bằng giữa mua và bán vào cuối ngày.
Nến Doji thường xuất hiện trong xu hướng tăng hoặc giảm. Nếu nó xuất hiện ở các vùng kháng cự, hỗ trợ quan trọng, hoặc đỉnh/đáy của xu hướng, nó có thể báo hiệu về sự yếu đuối của xu hướng hiện tại và khả năng đảo chiều của thị trường.
Xem thêm: Đặc điểm, ý nghĩa của các mô hình nến Doji
13. Mô hình nến Fakey
Mô hình Fakey là một mô hình thuộc trường phái Price Action, còn được biết đến với các tên gọi khác như bull trap (bẫy giá) hay mô hình bẫy giá. Mô hình này xảy ra khi giá ban đầu bị phá vỡ, nhưng sau một khoảng thời gian ngắn, giá đảo ngược trở lại, tạo ra một sự phá vỡ giả. Mô hình này có cấu tạo gồm 4 nến:
- Nến 1: nến Mother Bar
- Nến 2: nến Inside Bar
- Nến 3: nến phá vỡ Inside Bar
- Nến 4: nến đảo chiều sự phá vỡ đó
Mô hình nến Inside Bar (hai nến đầu) hình thành trên thị trường, trong đó nến nhỏ nằm hoàn toàn trong phạm vi của nến lớn hơn. Tiếp theo, nến thứ ba tạo ra dấu hiệu của một xu hướng tăng. Do đó, nhiều nhà đầu tư có thể hiểu lầm rằng mô hình Inside Bar đã kích hoạt, và họ đặt lệnh mua khi giá vượt qua phạm vi của nến Inside Bar.
Tuy nhiên, điều này chỉ là một sự phá vỡ giả, và ngay sau đó, giá bất ngờ giảm mạnh (nến thứ tư), tạo ra một mẫu hình phá vỡ giả. Trong tình huống này, nhà đầu tư có thể khôn khéo tận dụng cơ hội để mở vị thế ngắn khi thị trường đảo chiều và giảm mạnh.
14. Mô hình tăng giá 3 bước (Rising Three Methods)
Mô hình Rising Three Methods là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy thị trường đang được kiểm soát bởi phe mua. Khi mô hình này xuất hiện, giá đóng cửa của thị trường có xu hướng cao và dự báo rằng xu hướng tăng này sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ. Mô hình bao gồm 5 nến như sau:
- Cây nến đầu tiên: Xuất hiện một cây nến có thể biểu thị một xu hướng tăng mạnh từ một xu hướng trước đó.
- 4 cây nến giữa: Các cây nến ở giữa mô hình có thân nhỏ và nằm bên trong phạm vi giá của cây nến đầu tiên. Đây là phần mô hình được gọi là three methods, thường thể hiện sự tích tụ để tiếp tục tăng giá.
- Cây nến thứ 5: Cây nến cuối cùng của mô hình đại diện cho xu hướng tăng mạnh mẽ, và giá đóng cửa của nó cao hơn giá đóng cửa của cây nến đầu tiên.
Như vậy, mô hình “Rising Three Methods” là một dạng mô hình nến tiếp diễn và có thể được sử dụng như một yếu tố hỗ trợ trong quyết định giao dịch.
15. Mô hình giảm 3 bước (Falling three methods)
Mô hình nến tiếp diễn Falling Three Methods cũng bao gồm 5 cây nến và thường thể hiện sự thống trị của phe bán trên thị trường.
- Cây nến đầu tiên: Đại diện cho một xu hướng giảm mạnh, thường là từ một xu hướng giảm trước đó.
- Chuỗi 3 cây nến ở giữa: Các cây nến trong chuỗi này có thân nhỏ so với phần thân của cây nến đầu tiên. Đây được coi là phần three methods.
- Cây nến cuối cùng: Ở cây nến cuối cùng, một khoảng trống (gap) sẽ xuất hiện bên dưới giá đóng cửa của một nhóm nến nhỏ trong chuỗi 3 cây nến giữa. Khoảng trống này có thể được coi là dấu hiệu của sự giảm giá.
Lợi ích của việc sử dụng mô hình nến
Lợi ích của việc sử dụng các mô hình nến trong giao dịch Forex là rất đa dạng như:
- Tín hiệu giao dịch: Các mô hình sẽ cung cấp tín hiệu giao dịch, giúp nhà đầu tư quyết định thời điểm nào là lý tưởng để mở hoặc đóng lệnh. Chúng có thể là dấu hiệu báo trước sự đảo chiều, tiếp tục xu hướng, hoặc tăng/giảm giá,…
- Hiểu sức mạnh thị trường: Bằng cách theo dõi kích thước và hình dạng của các nến, nhà giao dịch có thể đánh giá được sức mạnh của thị trường. Nến lớn thường thể hiện sự mạnh mẽ, còn nến nhỏ cho thấy thị trường đang khá yếu đuối.
- Phân tích xu hướng: Các mô hình này sẽ giúp nhà giao dịch có thể xác định xu hướng của thị trường. Từ đó, họ có thể đưa ra quyết định giao dịch phù hợp với xu hướng.
- Tâm lý thị trường: Các cây nến cũng sẽ giúp nhà giao dịch đánh giá tâm lý của thị trường. Ví dụ, một mô hình nến đảo chiều ở đáy xu hướng giảm có thể báo hiệu về sự chán nản của phe bán.
Các nhà đầu tư cần thực hành liên tục. Dần dần, bạn sẽ trở nên quen thuộc với các mô hình và có khả năng nhận diện chúng một cách nhanh chóng từ biểu đồ giao dịch.
Kết luận
Nhìn chung, việc hiểu và biết cách sử dụng các mô hình nến là điều rất quan trọng đối với mọi nhà giao dịch. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng nên xem xét kết hợp với các mô hình và chỉ báo kỹ thuật khác để có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường giao dịch.