Rất nhiều người chưa quen thuộc với khái niệm Efficient Market Hypothesis – EMH. Đây là một lý thuyết quan trọng trong lĩnh vực tài chính, đưa ra những quan điểm sâu rộng về cách hoạt động của các thị trường. Tuy nhiên, giá trị thực tiễn của giả thuyết này thường bị nghi ngờ và chưa được đánh giá cao trong thực tế. Vì vậy, đối với nhiều nhà giao dịch tại Việt Nam, EMH vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những thông tin cơ bản về giả thuyết này, đánh giá tính thực tiễn của nó và cách áp dụng trong thực tế giao dịch forex.
Tổng quan về Efficient Market Hypothesis
Efficient Market Hypothesis là gì?
Giả thuyết thị trường hiệu quả hay còn gọi là Efficient Market Hypothesis (EMH), là một lý thuyết nổi bật trong tài chính, khẳng định rằng thị trường hoạt động hoàn toàn công bằng và tất cả thông tin hiện có đều phản ánh đầy đủ trong giá cả. Theo giả thuyết này, mọi người tham gia thị trường đều có khả năng tiếp cận và sử dụng thông tin một cách đồng đều.
Hơn nữa, EMH cho rằng sự thay đổi của giá cả diễn ra hoàn toàn ngẫu nhiên và không tuân theo bất kỳ quy tắc nào. Điều này được các chuyên gia thống kê gọi là quy luật ngẫu nhiên, và nó phản bác quan điểm cho rằng thị trường có thể di chuyển theo các chu kỳ lặp lại.
Mặc dù EMH là một lý thuyết có ảnh hưởng lớn trong nghiên cứu tài chính, nó vẫn gây ra nhiều tranh cãi và bất đồng ý kiến về tính thực tiễn của nó giữa những người ủng hộ và những người phản đối.
Nội dung của giả thuyết về thị trường hiệu quả
Như đã đề cập, EMH cho rằng giá cả trên thị trường phản ánh toàn bộ thông tin có sẵn và mọi người đều có thể tiếp cận thông tin đó một cách công bằng. Do đó, việc tạo ra một lợi thế bền vững trong dài hạn trở nên không khả thi.
Theo EMH, cổ phiếu trên các sàn giao dịch luôn được giao dịch ở mức giá hợp lý, làm cho việc mua vào với giá thấp và bán ra với giá cao trở nên không khả thi. Trong thị trường forex, lý thuyết này cũng áp dụng tương tự. Vì vậy, không có ai có thể vượt trội so với thị trường chỉ dựa vào việc chọn thời điểm giao dịch hoặc phân tích cổ phiếu dựa trên các nhận định của chuyên gia.
Những người tin vào giả thuyết EMH thường lập luận rằng việc sử dụng phân tích cơ bản và kỹ thuật để dự đoán xu hướng thị trường là không có tác dụng. Theo lý thuyết này, cả hai phương pháp phân tích đều không thể tạo ra lợi nhuận cao hơn so với mức rủi ro phải đối mặt. Chỉ những thông tin nội bộ mà chỉ một số ít người nắm giữ mới có thể mang lại lợi nhuận vượt trội cho nhóm nhỏ đó.
Làm sao nhận biết được các loại giả thuyết EMH (Efficient Market Hypothesis)
Trước tiên, cần hiểu rằng Giả thuyết Thị Trường Hiệu Quả (Efficient Market Hypothesis – EMH) chủ yếu được áp dụng trong thị trường chứng khoán, nơi nó chủ yếu dựa trên việc phân tích giá cổ phiếu. Trong thị trường forex, bạn cũng có thể áp dụng giả thuyết này theo cách tương tự.
EMH được chia thành ba cấp độ khác nhau, tương ứng với mức độ hiệu quả của thị trường: hiệu quả yếu, hiệu quả trung bình, và hiệu quả mạnh. Trong thực tế, mức độ hiệu quả yếu và trung bình thường có thể được gộp lại, bởi vì sự phân biệt chủ yếu tập trung vào hiệu quả yếu.
- Hiệu quả yếu: Đây là cấp độ thấp nhất của EMH, mô tả một thị trường mà giá cổ phiếu hiện tại phản ánh tất cả thông tin về giá trong quá khứ. Nghĩa là, mọi thay đổi trong giá cổ phiếu có thể được nhận diện chỉ dựa trên dữ liệu giá hiện tại, và phân tích kỹ thuật không mang lại lợi thế giao dịch.
- Hiệu quả mạnh: Mức độ mạnh của EMH cho rằng không chỉ giá cổ phiếu trong quá khứ mà còn tất cả thông tin công khai và không công khai đều đã được phản ánh trong giá hiện tại. Do đó, cả phân tích cơ bản lẫn phân tích kỹ thuật đều không thể tạo ra lợi thế giao dịch.
Nhiều nhà giao dịch vẫn sử dụng phân tích cơ bản và kỹ thuật để đạt được lợi nhuận, điều này có thể làm dấy lên câu hỏi về tính thực tiễn của EMH. Để hiểu rõ hơn về ứng dụng thực tế của giả thuyết này, chúng ta sẽ tiếp tục khám phá trong phần phân tích tiếp theo.
Cách tính thực tiễn của giả thuyết Efficient Market Hypothesis
Tính thực tiễn của lý thuyết Efficient Market Hypothesis – EMH là một chủ đề đáng được xem xét kỹ lưỡng. Theo lý thuyết EMH, các nhà giao dịch không thể tạo ra lợi thế bền vững từ phân tích cơ bản hay kỹ thuật vì tất cả thông tin đã được phản ánh vào giá cả. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều trader vẫn áp dụng các phương pháp phân tích này để tìm kiếm lợi nhuận.
Một ví dụ nổi bật là Warren Buffett, nhà đầu tư vĩ đại, đã thành công vang dội bằng cách chọn lựa cổ phiếu giá thấp. Chiến lược của ông đã mang lại lợi nhuận khổng lồ, trái ngược với nhận định của EMH rằng không có ai có thể đạt được lợi thế đáng kể.
Những người ủng hộ EMH cho rằng thành công của Buffett có thể là kết quả của sự may mắn hơn là kỹ năng, và rằng may mắn không phải là yếu tố có thể dự đoán một cách chính xác. Điều này dẫn đến một cuộc tranh luận kéo dài về tính thực tiễn của lý thuyết EMH, và chưa có lời giải thích nào hoàn toàn thuyết phục.
Nếu nhìn nhận một cách trung lập, EMH không hoàn toàn đúng, nhưng cũng không phải hoàn toàn sai. Có những thị trường hoạt động hiệu quả hơn so với các thị trường khác. Khi thị trường minh bạch và thông tin được cung cấp một cách rõ ràng, giá cổ phiếu phản ánh chính xác giá trị thực của nó, khiến việc tìm kiếm lợi thế giao dịch trở nên khó khăn.
Ngược lại, khi thị trường không hiệu quả, có sự bất cân bằng thông tin, thiếu thanh khoản, hoặc tâm lý thị trường bất ổn, các cơ hội giao dịch có thể xuất hiện nhiều hơn. Tình trạng này thường xuyên xảy ra và ảnh hưởng đến mức độ hiệu quả của thị trường, làm cho việc áp dụng EMH trở nên phức tạp hơn trong thực tế.
Cách áp dụng Efficient Market Hypothesis
Lý thuyết Efficient Market Hypothesis – EMH là một khái niệm phức tạp với nhiều tầng ý nghĩa. Tuy nhiên, tính thực tiễn của nó không phải lúc nào cũng rõ ràng, và việc áp dụng lý thuyết này trong thực tế có thể gặp khó khăn do sự tồn tại của nhiều phiên bản khác nhau của EMH.
Dựa vào lý thuyết này, khi thị trường hoạt động hiệu quả hoàn toàn theo EMH, việc đạt được lợi thế giao dịch bền vững gần như không thể. Để có được lợi nhuận cao hơn trong môi trường như vậy, nhà giao dịch thường phải chấp nhận rủi ro lớn hơn, chẳng hạn như sử dụng đòn bẩy cao hoặc tăng cường vốn đầu tư. Dù cách này có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng nó cũng đồng nghĩa với nguy cơ thua lỗ lớn hơn.
Ngược lại, trong những thị trường không hoàn toàn hiệu quả, các nhà giao dịch nhạy bén có thể nhận diện và tận dụng những điểm yếu để đạt được lợi thế. Ví dụ, nếu một số thông tin không được phổ biến rộng rãi hoặc giá cổ phiếu không phản ánh đúng giá trị thực, những nhà giao dịch phát hiện ra điều này có thể kiếm được lợi nhuận từ sự sai lệch đó.
Theo lý thuyết EMH, khi các nhà giao dịch khai thác những điểm yếu trong thị trường có hiệu quả thấp, những sai lệch này sẽ nhanh chóng được sửa chữa, và thị trường sẽ phục hồi hiệu quả. Tuy nhiên, sau khi một điểm yếu được khắc phục, thường sẽ xuất hiện những điểm yếu mới. Điều này cho thấy rằng EMH khó có thể đạt được độ chính xác hoàn toàn trong thực tế.
Vì vậy, để đạt được lợi nhuận cao hoặc vượt trội so với thị trường, các nhà giao dịch cần phải nắm bắt các giai đoạn khi thị trường không hiệu quả, một quá trình được gọi là kiểm tra giả thuyết (Hypothesis Testing). Để thực hiện điều này, nhà giao dịch phải theo dõi sát sao danh mục đầu tư và các thông tin có thể ảnh hưởng đến tài sản của mình.
Cụ thể, nhà giao dịch cần phải phát hiện nhanh chóng các biến động bất thường hoặc thông tin mới có thể làm thay đổi giá trị cổ phiếu. Việc nắm bắt thông tin nhanh hơn hoặc có thông tin mà những nhà giao dịch khác không có sẽ là lợi thế.
Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc và kinh nghiệm dày dạn, và không phải là nhiệm vụ dễ dàng cho những nhà giao dịch mới hoặc những nhà giao dịch nhỏ lẻ.
Vì vậy, đối với những nhà giao dịch mới gia nhập thị trường hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm, thay vì cố gắng đánh bại thị trường, nên tập trung vào việc xây dựng chiến lược đầu tư an toàn và ổn định. Tìm kiếm các phương pháp quản lý vốn hiệu quả và phù hợp với khả năng tài chính của bản thân sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đạt được lợi nhuận bền vững hơn.
Kết luận
Chúng tôi hy vọng rằng các thông tin về Giả thuyết thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis – EMH) đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lý thuyết này. EMH, mặc dù đã tạo ra nhiều cuộc tranh luận và vẫn gây ra nhiều ý kiến trái chiều về tính thực tiễn của nó, không nên là điểm duy nhất bạn tập trung vào. Thay vì chỉ dựa vào việc đồng tình hay phản đối EMH, bạn nên chú trọng vào việc tìm kiếm các cơ hội đầu tư hiệu quả hơn.
Để đạt được thành công trong giao dịch, hãy tập trung vào việc nâng cao kiến thức của mình, học hỏi từ kinh nghiệm thực tế và xây dựng các chiến lược đầu tư an toàn và hiệu quả phù hợp với điều kiện thị trường cụ thể. Việc tích lũy kinh nghiệm và cập nhật liên tục kiến thức sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh và cải thiện hiệu quả đầu tư của mình.