Thị trường giao dịch Forex có nhiều vấn đề khiến cho các trader phải quan tâm, một trong số đó không thể không nhắc đến là chủ đề về kiểm soát tâm lý. Đây là một khía cạnh không thể thiếu đối với sự thành công trong lĩnh vực đầu tư tài chính, đặc biệt là khi bạn tham gia vào thị trường ngoại hối sôi động.
Giao dịch Forex không chỉ yêu cầu kiến thức chuyên môn mà còn đòi hỏi kỹ năng điều khiển cảm xúc một cách vững vàng. Trên hành trình này, nhà đầu tư cùng với chúng tôi sẽ khám phá những chiến lược và thủ thuật giúp bạn tự tin hơn trong việc đối phó với cảm xúc và đạt được hiệu quả cao hơn khi giao dịch.
Những cách kiểm soát tâm lý giao dịch trong thị trường Forex
Dừng giao dịch khi có chuỗi lệnh thua lỗ liên tiếp
Đây là một cách rất hiệu quả để kiểm soát tâm lý khi giao dịch Forex và giữ cho tâm trí của bạn luôn bình tĩnh.
Trong giao dịch Forex, dù bạn có hệ thống chiến thắng với tỷ lệ lên đến 80%, nhưng vẫn có thể gặp chuỗi lỗ liên tiếp. Thị trường là một cuộc chơi xác suất, và bạn không thể biết trước được những lệnh nào sẽ thua.
Khi đối mặt với những thua lỗ liên tiếp, nhiều người dễ mất kiểm soát và hành động dựa trên cảm xúc thay vì lý trí. Họ có thể muốn lấy lại nhanh bằng cách giao dịch quá mức hoặc không tuân thủ quy tắc của hệ thống.
Để kiểm soát tâm lý, hãy nhớ rằng bạn cần dừng giao dịch ngay lập tức khi mất kiểm soát. Thay vì tiếp tục giao dịch, hãy đi ra ngoài, đi bộ vài vòng để giảm căng thẳng và chờ đến khi bạn cảm thấy bình tĩnh trở lại trước khi quay lại màn hình giao dịch.
Đây là cách giúp bạn duy trì sự điều khiển và bình tĩnh, giúp tăng khả năng thành công trong giao dịch Forex.
Hạn chế giao dịch khi có chuỗi lệnh thắng liên tiếp
Trong giao dịch Forex, khi bạn đạt được những chuỗi lệnh thắng liên tiếp, đây là điều đáng mừng. Tuy nhiên, đừng để thành công này khiến bạn mất đi sự thận trọng và kiểm soát tâm lý.
Những lệnh thắng liên tiếp có thể là do hệ thống giao dịch của bạn đang hoạt động hiệu quả trong điều kiện thị trường hiện tại, nhưng đừng chủ quan. Tâm lý giao dịch dễ bị ảnh hưởng khi bạn tự mãn và tăng khối lượng giao dịch, hy vọng kiếm được nhiều hơn.
Tôi từng trải qua những cảm xúc này. Khi thắng liên tiếp, tôi cảm thấy tự tin và quyết định chơi lớn hơn. Tuy nhiên, khi thua lỗ vì mất kiểm soát và để cảm xúc chi phối, tôi đã mất đi toàn bộ lợi nhuận mà tôi đã kiếm được.
Vì vậy, khi gặp chuỗi lệnh thắng, hãy giữ lòng thận trọng và giảm khối lượng giao dịch nếu cần. Điều này giúp bạn bảo vệ lợi nhuận đã có và giảm thiểu rủi ro khi gặp những lệnh thua sau này.
Hãy luôn giữ cho tâm lý và cảm xúc của mình bình tĩnh và điều độ sau những thắng lợi, đó là chìa khóa quan trọng để thành công trong giao dịch Forex.
Tránh giao dịch khi thị trường không thuận lợi
Ông cha ta có câu “tránh voi chẳng xấu mặt nào”, hoặc bạn có thể hiểu nôm na là “khó quá bỏ qua”.
Điều này cũng áp dụng rất phù hợp trong giao dịch Forex. Khi thị trường không rõ ràng, khó đoán xu hướng, hoặc có những biến động mạnh do các sự kiện kinh tế, chính trị, đôi khi tốt nhất là hãy tránh xa.
Ví dụ như vào ngày 23/6/2016, cuộc trưng cầu dân ý về Brexit đã khiến đồng Bảng Anh giảm gần 1800 pip trong một phiên giao dịch. Brexit vẫn tiếp tục gây ra những biến động khó lường trên thị trường.
Một sự kiện khác đáng chú ý là bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, khi Donald Trump bất ngờ đắc cử và gây ra biến động mạnh trên thị trường, nhưng sau đó đã trở thành điều thường xuyên với những tweet của ông.
Những chính sách kinh tế và chính trị của Trump, từ chiến tranh thương mại đến những quyết định về công nghệ, thường khiến thị trường dao động mạnh.
Warren Buffett từng nói: “Tôi không cần nhảy qua hàng rào cao 2 mét, tôi chỉ cần tìm một hàng rào cao 30 cm và vượt qua nó.” Điều này cũng áp dụng trong giao dịch: khi thị trường quá khó, hãy đợi cho tình hình dịu lại trước khi quyết định.
Ngừng dán mắt vào màn hình
Dán mắt vào màn hình là thói quen không tốt của nhiều trader Forex, từ newbie đến những người đã có kinh nghiệm. Theo dõi lệnh giao dịch liên tục có thể ảnh hưởng xấu đến tâm lý và quyết định giao dịch của bạn.
Khi mới bắt đầu, tôi thường xem chart liên tục, thậm chí đến mức canh lệnh đến khuya hoặc thức dậy sớm để kiểm tra. Nhưng việc này không giúp tôi làm việc hiệu quả hơn.
Việc dán mắt vào màn hình khiến tâm lý căng thẳng vì thị trường luôn biến động. Bạn có thể cảm thấy áp lực để can thiệp vào lệnh, nhưng thực tế ít khi cần thiết ngoại trừ những trường hợp nhất định như chốt lời sớm hoặc bảo toàn lợi nhuận.
Việc chốt lỗ hoặc dời stop loss quá thường xuyên thường dẫn đến hậu quả xấu, dù có một vài trường hợp may mắn. Trong dài hạn, một lần sai lầm cũng đủ để mất lợi nhuận hoặc thậm chí cả tài khoản.
Thay vì dán mắt vào màn hình, hãy để thị trường hoạt động và tìm cách giảm stress như đi ra ngoài hoặc tập thể dục. Hãy tin tưởng vào lệnh đã đặt và để thị trường làm việc của nó.
Tối ưu hệ thống giao dịch
Chắc bạn thấy lạ khi nghĩ đến việc tối ưu hóa hệ thống giao dịch để kiểm soát tâm lý tốt hơn, phải không?
Đúng vậy! Khi bạn có một hệ thống giao dịch tốt hơn, bạn sẽ cảm thấy tự tin và yên tâm hơn.
Hãy nghĩ về giao dịch Forex giống như lái xe. Khi bạn mới học lái, bạn chỉ muốn lái xe với tốc độ an toàn và cảm thấy thoải mái. Nếu bắt buộc phải lái nhanh, bạn sẽ căng thẳng và không còn thoải mái nữa.
Khi bạn trở thành một “tay lái lụa”, bạn tự tin hơn và có thể xử lý xe với tốc độ nhanh hơn nhiều. Kỹ năng của bạn đã được rèn luyện và bạn cảm thấy thoải mái hơn khi lái xe.
Tương tự, với một nhà giao dịch Forex, một hệ thống giao dịch tối ưu sẽ làm cho việc giao dịch dễ dàng hơn và tâm lý của bạn cũng trở nên thoải mái hơn. Bạn có thể dự đoán diễn biến của thị trường và biết phản ứng ra sao, không còn lo lắng và vội vàng đưa ra các quyết định không tốt.
Ngược lại, khi bạn có một hệ thống giao dịch không hoàn chỉnh, tỷ lệ chiến thắng thấp khiến cho việc kiểm soát tâm lý trở nên khó khăn. Bạn khó giữ được bình tĩnh khi giao dịch và có thể gặp chuỗi lệnh thua dài do những tín hiệu vào lệnh sai.
Vì vậy, việc luôn ghi chép và đánh giá để hoàn thiện hệ thống giao dịch là rất quan trọng. Điều này giúp bạn kiểm soát tâm lý và cải thiện kết quả giao dịch.
Quản lý vốn chặt chẽ
Nếu bạn có 1000$ trong tài khoản giao dịch, liệu một lệnh thua lỗ 20$ có làm bạn lo lắng không? Tôi nghĩ không.
Nhưng nếu lỗ là 200$? Đó là một câu chuyện khác, bạn sẽ lo lắng và căng thẳng hơn.
Khi bạn đặt quá nhiều tiền vào mỗi giao dịch, bạn sẽ không thể ngồi yên và theo dõi thị trường.
Điều này làm tâm lý bạn luôn căng thẳng. Nhưng nếu bạn giảm kích thước giao dịch và đặt stop loss hợp lý, bạn sẽ thấy rằng bạn có thể không cần phải theo dõi biểu đồ suốt ngày.
Hầu hết những người giao dịch chuyên nghiệp chỉ đặt rủi ro dưới 2% cho mỗi giao dịch thua. Điều này được đề cập trong các sách nổi tiếng như “Nhà đầu tư thông minh” của Benjamin Graham hay “Trading For Living” của Alexander Elder.
Các quỹ giao dịch lớn thậm chí còn quản lý rủi ro dưới 1%.
Hãy xem ví dụ sau để thấy sự khác biệt giữa quản lý rủi ro thấp và cao trên mỗi giao dịch.
Nếu bạn đặt rủi ro 2% và 10% cho mỗi giao dịch, sự khác biệt sẽ rất lớn.
Các nhà giao dịch Forex có thể gặp chuỗi lệnh thua bất cứ lúc nào. Nếu bạn đặt rủi ro là 10% cho mỗi giao dịch, sau 20 lệnh thua liên tiếp, bạn sẽ chỉ còn lại gần 3,000$ từ một tài khoản ban đầu 20,000$.
Nhưng nếu bạn đặt rủi ro là 2%, bạn vẫn còn gần 14,000$, chỉ mất 30% tài khoản của bạn.
Bạn có thể nghĩ rằng chuỗi 20 lệnh thua quá dài. Hãy xem xét sự khác biệt với chuỗi chỉ 5 lệnh thua liên tiếp:
Với rủi ro 2%, bạn vẫn có 18,447$.
Nếu bạn mạo hiểm với 10%, bạn chỉ còn 13,122$. Điều này ít hơn cả số tiền còn lại khi bạn thua 20 lệnh liên tiếp với rủi ro 2% mỗi lệnh.
Đó là lý do Warren Buffett luôn nói “Đừng bao giờ để mất tiền” trước khi nghĩ đến việc kiếm tiền.
Do đó, luôn luôn quản lý rủi ro chặt chẽ để có thể vượt qua những giai đoạn khó khăn của thị trường và vẫn còn vốn để kiếm lại những gì đã mất.
Nếu bạn mất 85% tài khoản của mình, bạn sẽ cần kiếm được lợi nhuận lên đến 566% chỉ để quay lại số vốn ban đầu. Điều này thực sự là rất khó.
Hãy tối ưu hóa hệ thống giao dịch và quản lý vốn hợp lý. Khi đó, bạn sẽ có thể đạt được lợi nhuận ổn định và không cảm thấy căng thẳng với mọi biến động của thị trường.
Kết luận
Giao dịch Forex là một cuộc hành trình dài, không có con đường nào là chắc chắn dẫn đến thành công. Chúng ta phải liên tục học hỏi và rèn luyện để ngày càng hoàn thiện.
Dưới đây là 6 cách để kiểm soát tâm lý trong giao dịch Forex, rút ra từ kinh nghiệm thực tế và học hỏi của tôi sau nhiều năm hoạt động trên thị trường.